Wat weten we over mRNA vaccins?

Wat weten we nou eigenlijk over het mRNA vaccin dat ingezet gaat worden tegen COVID-19? Ik was nieuwsgierig en stelde vragen binnen mijn LinkedIn netwerk. Het gaat hier namelijk om een geheel nieuw type vaccin waarbij mRNA (een afgeleide van DNA) wordt ingespoten. Wanneer dit mRNA onze cellen binnendringt zet het onze cellen aan tot de productie van deeltjes van het virus (zogenaamde spike eiwitten). Het lichaam moet vervolgens reageren met de aanmaak van antistoffen tegen deze deeltjes.

Een mRNA vaccin is nooit eerder op zo’n grote schaal ingezet, dus het is best spannend. Er is ook nog maar weinig mee getest. Orhan Daud, Research Laboratory Technician bij Nutreco hielp me met de antwoorden.

1. Hoe komt het mRNA de cel binnen (hoe gaat het door de celwand heen)
Antwoord:
Er zijn veel methode voor de transfectie van dna en RNA naar cellen. Vooral voor het clonen van genen in bijvoorbeeld bacteriën gebruikt men veelvuldig chemicaliën waarmee de cellen poreus worden gemaakt. Echter is dat bij dierlijke cellen niet nodig. Onze cellen nemen mRNA stukken vaak spontaan op. Meer info vind je hier op pubmed

2. Hoe lang blijft dit mRNA vervolgens in de cel actief, maw wanneer stopt de cel met de productie van dit spike eiwit?
Antwoord:
hoe lang een mRNA stabiel is hangt af van de poly-A staart (is een aanhangseltje van het mRNA, soort tijdklokje). Een mRNA wordt door de cel afgebroken als de poly-A staart kort- of helemaal weg is. RNAse is een enzym dat verantwoordelijk is voor het in opruimen/in stukken knippen van mNRA. Als ik op het lab met RNA werkt dan moet ik ontzettend mijn best doen om het RNA intact te houden, vandaar ook dat het vaccin op -80°C moet worden bewaard. De productie van het spike eiwit in de cel stopt dus zeer snel, tenzij men een ontzettend lange poly-A staart aan het mRNA heeft geplakt. Zo zijn er nog wel wat meer methoden om mRNA te stabiliseren. Maar het lang stabiel houden van mRNA in de menselijke cellen is een hele uitdaging. Meer info over mRNA degradatie vind je hier op Cell.com.

3. Verstoort- of stopt het mRNA de overige werkingen in de cel of krijgt de cel er alleen een extra taak bij?
Antwoord:
Elk cel is continu bezig met de translatie van duizenden zo niet miljoenen stukken mRNA. Translatie is het proces waarbij de mRNA code wordt vertaald naar een aminozuur code dat uiteindelijk in het golgi-apparaat (een klein orgaantje in de cel) wordt gevouwen tot een eiwit/enzym. Je hebt altijd huishoudgenen die continue op de achtergrond worden getranscribeerd naar een mRNA zolang de cel in leven is. De aanmaak van alle eiwitten/enzymen en alle andere polypeptide gerelateerde zaken beginnen bij ons DNA, waar mRNA translatie een onderdeel van is. Kortom mRNA omzetten naar een eiwit is dusdanig ingebakken in de celprocessen dat het net zo vanzelfsprekend is als ademen. Met andere woorden wat extra mRNA omzetten naar een eiwit is de dagelijkse kost en zal de cel niet eens opvallen

4. Kan het mRNA iedere cel in ons lichaam binnendringen?
Antwoord:
goede vraag, het wordt intramusculair toegediend. De ene cel zal het makkelijker opnemen dan het andere. Maar dat hangt af van hoe lang het mRNA stukje is, of men gebruik maakt van additionele technieken voor de beter opname van het stukje mRNA, mRNA lengte en de code en hoe het desbetreffende orgaan daarop reageert😅. Kortom waarschijnlijk is de opname overal wel wat, maar het ene orgaan neemt het mogelijk wat beter op dan je andere orgaan. Maar alle organen bestaan uit cellen en in alle cellen wordt continu mRNA omgezet in een polypeptide en daar wordt ook continu mRNA afgebroken.

5. Zorgen de antistoffen er voor dat het gehele virus wordt vernietigd, of worden alleen de spike eiwitten vernietigd zodat het virus de cel niet meer kan binnendringen maar het virus wel nog in het lichaam aanwezig blijft?
Antwoord:
dat is een vraag over immunologie, hoe het heel globaal werkt, is dat de antistoffen die men door de vaccinatie heeft ontwikkeld, zich zullen binden aan het stukje spike eiwit van het virus. Daarna gaat een fagocyt (immuuncel) het hele virus “oplossen”. Dit proces heet fagocytose, hiervan zijn erg leuke video’s te vinden op YouTube. Maar wat een bijkomstigheid is dat de stukjes opgeknipt/opgeloste virus weer worden gebruik om het immuunsysteem te verbeteren. Er ontstaan nieuwe antistoffen tegen andere resten van het virus. Kortom, nee, het virus zal in zijn geheel worden geruimd en het immuunsysteem kan dan ook nieuwe antistoffen aanmaken tegen de resterende stukken.

6. (Hoe lang) blijft het mRNA in het lichaam intact?
Zie vraag 2.

Lees hier ook een interessant en verhelderend artikel over mRNA vaccins in NRC

4 december 2020
Harold Stevens Mede-eigenaar van Hét Preventie Team, psychosociaal therapeut, communicatie trainer en auteur van "De droom van Ha'adam", Uitgeverij van Warven